Emperyalist Feminizm ve Liberalizm

Emperyalist feminizm, kadın haklarının ABD emperyalizmine hizmet uğruna gasp edilmesi üzerine kuruludur; Ortadoğu’daki saldırganlığı meşrulaştırmak için de sıklıkla kullanılmaktadır. Peki gerçekten özgürlükçü müdür?

Güncel bir CNNröportajında gazeteci Alisyn Camerota, din âlimi Rıza Aslan’a “Müslüman ülkelerde kadınlara ve azınlıklara yönelik ilkel tutum” göz önüne alındığında İslam’ın şiddet içerikli olup olmadığını soruyor. Aslan’ın cevabı ise Müslüman nüfusun hâkim olduğu birçok ülkede, kadınların konumunun farklılık gösterdiği şeklinde oluyor. Örneğin Suudi Arabistan’da kadınlar araba kullanamazken, bir başka Müslüman ülkede 7 kez kadın devlet başkanı seçilebiliyor. Ancak o, ABD’nin henüz bir kadın başkanı olmadığına ilişkin cümlesini tamamlayamadan diğer sunucu Don Lemon tarafından sözü kesiliyor: “Yine de dürüst ol Rıza, genellikle bu tür devletlerin toplumları kadınlar için özgür ve rahat değil.”

Muhtemelen “özgür ve rahat” olan Lübnan veya Bangladeş’i hiç görmemiş ve Fas, İran ya da Mısır’daki kadın hakları mücadelesi hakkında tek satır okumamış Camerota ve Lemon gibi insanlar; nasıl oluyor da kadınlara Müslüman ülkelerde “ilkel” davranıldığından bu kadar emin olabiliyor? Lemon neye dayanarak Aslan’ın bu konuda dürüst olmadığını varsayıyor ve hangi yetkiye dayanarak onu dürüst olmaya çağırıyor? Nasıl oluyor da Müslüman ülkelerdeki kadın hakları konusunda gözleme dayalı kanıtı pek az olan veya hiç olmayan Batılı yorumcular, İslam ve kadın hakkında rahatça fikir beyan edebiliyorlar?

Cevap, gelişimi iki yüzyıldan daha eskiye dayanan, her zaman her yerde rastlanan, kanıksanmış ve sorgulanmayan ideolojik çerçevede yatıyor. Bilim insanları tarafından kolonyal feminizm olarak adlandırılan bu ideolojik çerçeve, kadın haklarının imparatorluğa hizmet uğruna gasp edilmesi üzerine kuruludur. Bu retorik, 19. yüzyılda Avrupa kolonyalizmi bağlamında doğmuş; özgürlükçü, aydınlanmış bir Batı tarafından medenileştirilmesi gereken barbar, kadın düşmanı bir İslam imgesinin inşasına dayanan, cinsiyetçi oryantalizm anlayışıdır.

Bugüne gelindiğinde, kolonyal/emperyalist feminizm ABD’de farklı şekiller almıştır. Amerika’nın 2001 yılındaki Afganistan işgali, emperyalist feminizm anlayışının kendisine bir bağlam oluşturmasına ve uyanışına da vesile olmuştur. Britanya’nın Hindistan ve Mısır’daki, Fransa’nın Cezayir’deki varlığına gönderme yapan ABD bu müdahalenin Afgan kadınlarını özgürleştireceğini iddia ediyordu. ABD’deki feministler ve liberaller Afganistan Devrimci Kadınlar Birliği (RAWA) gibi ABD müdahalesine karşı çıkan Afgan feminist örgütlerle ters düşerek, Bush yönetimi ile el ele verip Afgan Savaşı’nı desteklediler.

Obama döneminde ise liberalizm Amerikan emperyalizmi ile daha da iç içe geçti. ABD/NATO işgalinin kadın haklarına katkısının pek az olduğuna dair sayısız bulguya rağmen, Uluslararası Af Örgütü ABD temsilciliği, devam etmekte olan işgal lehine kampanya yürütüyordu. 2012’de burka giyen Afgan kadınlarının resimleri “NATO: İlerlemeye devam!” başlıklarıyla halka açık yerlerde sergileniyordu. Daha sonra Af Örgütü tarafından düzenlenen zirvede, savaşın emperyalist feminist meşrulaştırma gerekçeleri, Madeline Albright gibi güçlü kadınların fikirleri vasıtasıyla yeniden gündeme getirildi.

Liberallerin Müslüman ve/veya beyaz olmayan kadınların aleyhinde tavır alma eğilimlerini nasıl açıklayabiliriz? Birçok sebep olmakla beraber kayda değer iki sebebi: ırkçılık ve emperyalizmdir. Farklı akımlara mensup üçüncü dünya feministleri, Batı’daki liberal feminizmin tarihi zayıflığının beyaz olmayan kadınlara karşı olan ırkçı, tepeden bakan tutumu ve onları birer müttefik veya özneden ziyade kurtarılması gereken mağdurlar olarak görmesinden ileri geldiği görüşünde birleşirler. Bu tutum hem Batılı ulus devletler içerisindeki beyaz olmayan kadınlarla ilişkilerde geçerli, hem de küresel bazda Güney’deki kadınlarla olan ilişkilerde. Madeline Albright ve Hillary Clinton gibi simaların dışişleri bakanı oldukları dönemlerde ABD emperyalizmini tırmandırmalarına rağmen feminist kurtarıcılar olarak gösterilmelerine imkân tanıyan da budur. Liberalizmin devleti, kapitalizmi ve emperyalizmi geliştirmek için kullanılan baskıcı ve cebrî bir aygıt olarak değil, tarafsız bir kurum olarak görmesi ise bu tip anlayışların kökünde yatan asıl sebeptir.

Kültür alanında ise Homeland gibi televizyon programları, emperyalist feminizmi sadece hikâye çizgisiyle ve kadın ana karakteriyle (Carrie Mathison) değil, aynı zamanda reklam kampanyalarıyla da yeniden üretirler. Dördüncü sezon yaklaşırken tanıtım kampanyası bize Mathison’ı “evinden uzakta”, haklı savaşta mücadele ederken gösteriyor. Mathison, kırmızı kapüşonu, mavi elbisesi ve beyaz yüzü ile Doğu karanlığına karşı duran Amerikan halkını temsil ediyor. Özgün kıyafetleri ve etkin duruşuyla liberal bireyciliği bünyesinde cisimleştirirken; siyahlar içinde, pasif, birbirinden ayırt edilemeyen Müslüman kadınlarla tezat oluşturuyor. Büyük anlatıda “biz”, kadınlara ve onların öznelliğine saygı duyan bir toplum olarak kurgulanırken, “onlar”ın kurgulanışında ise kadın düşmanı olarak klasik “medeniyetler çatışması” kolonyal tezinin tipik yeniden üretimi mevcuttur.

Bununla birlikte, emperyalist feminizm sadece batıdaki beyaz seçkinlerin alanı değildir. Küresel Güney’in işbirlikçi entelektüelleri bu ideolojinin üretiminde her daim büyük rol oynamıştır. Bugün ırk ötesi [post-racial] dönemde, emperyalist feminizmi cesaretlendiren yalnız beyaz liberaller ve feministler değil, Batı’da ve Küresel Güney’deki orta ve yönetici sınıf koyu tenli kadınlar da emperyalist feminizme yeni formların ve aktörlerin eklemlenmesinde bilfiil rol oynamışlardır.

Emperyalist feminizmin zaman zaman özne olarak Müslüman bir kadın imgesini (nasıl) içerdiğinin güncel bir örneği ise Batı medyasının Birleşik Arap Emirlikleri’nin kadın pilotu Meryem Mansuri’ye olan yoğun ilgisidir. ABD’deki liberaller ve muhafazakârlar tarafından çokça methedilen Mansuri, körfez hükümdarlıklarındaki korkunç insan hakları sicilini örtbas eden bir araca dönüşmüştür. Müslüman bir kadın pilot imgesi standart kurban imajına sekte vuruyor olsa da büyük anlatı, ABD’nin “iyi Müslümanlarla” IŞİD’e karşı ittifak yürüterek haklı bir savaş sürdürdüğü şeklindeydi. T. E. Lawrence’ın yerinde ise Barack Obama vardı.

Liberal feminizm kadınların orduya katılımına genellikle olumlu bakmaktadır. 1991’deki ilk Körfez Savaşı’ndan sonra feminist Naomi Wolf ABD’li kadın askerleri “saygı ve hatta korku” uyandırdıkları, ayrıca kadın hakları mücadelesini ileri götürdükleri için övmüştü. Savaşta ölen 200.000’i aşkın Iraklı erkek, kadın ve çocuktan ise hiç söz etmedi. Arap kadınları nasıl kendi kurtuluşlarını Suriye’ye bomba yağdırarak sağlayamazsa, ABD‘li kadınlar da kendi kurtuluşlarını emperyalizm kurbanlarının cenazeleri üzerinden sağlayamaz. Emperyalizm özgürleştirmez, boyun eğdirir.

Deepa Kumar

5 Aralık 2014

Kaynak

Çeviri: Mahur Özgül

Sefer Düştü Cerablus’a

Darbe girişimi esnasında Özel Kuvvetler bünyesinde yaşanan çatışmada öldürülen Semih Terzi’nin Eğit-Donat işinin bir parçası olduğu söyleniyordu. Terzi’yi bir emirle vurduran Zekai Paşa, bugün o Eğit-Donat bünyesinde eğitilen ÖSO unsurları ile Cerablus’a girdi.

Peki o vakit Zekai Paşa Semih Terzi’yi niçin vurdurdu? İkincisinin Fethullahçı inisiyatifin bileşeni olduğu iddia edildi. Yol neden çatallandı? O çatal milletin bağrına niçün saplandı? Suriye’ye girmek istemeyen ordu mu yoksa AKP miydi? Darbe girişimi buradaki düğümü çözmek için miydi? Devlet değiliz ki bilelim?

Bildiğimiz bir şey varsa, Menbiç’ten uzaklaştırılan IŞİD’in Cerablus’a gittiği, operasyon öncesi orayı boşalttığı. Ha bir de Antep’te patlayan bomba ve turaba verdiğimiz körpe kuzular.

Anlamadığımız ise şu: Suriye Kürdleri IŞİD’e karşı örgütlenmişken, müstakbel Kürdistan veya Rojava için varlığını armağan ediyor. “Rejimi iki günde silip atarız” diyorlar şimdilerde. Türk sosyalistleri diyor bunu. Diyorlar ki “liberaller emperyalistlerin petrol kuyularını, bizse devrimin inşasını, devrimci iradeyi görüyoruz.” Herkes başkasını kendinden biliyor, yiğit Kürd gençleri petrol kuyuları gibi bir maddi sermaye kabul ediliyor. Sonra da aslolanın “örgüt, bedel ve feda” olduğu söyleniyor. Masanın ortasına keleşi koyduğunda özneliğinin tanrı olacağını biliyor. O keleşle liberal olmaktan kurtulduğunu zannediyor. Devlet “en iyi Kürd ölü Kürd” diyor, bunlar da tersten aynı şeyi söylüyor. Küçük burjuva hezeyanlarına kurbanlar arıyorlar. IŞİD neden gelip kanlı bıçağıyla çaldı kapıyı, soran yok. Fırsatlar, rüzgârlar, batılı olan öznenin bu geri, yoz diyarda büyük görünme çabaları. Burada hiçbir şey yapamamanın kılıfı. Orada emperyalizm halklara devlet; burada devlet bireylere “emperyalizm/istila/işgal” vadediyor. Hâlâ Benjamin’ci hikâyeler anlatıyorlar. Bu devrin geçeceğini, geride acı bir yel kalacağını biliyorlar. Sorumsuzluğun, hesap sormazlığın, hesap vermezliğin adını değiştirip duruyorlar.

Sonra Fırat’ın doğusu türküsü tutturuluyor. Yola revan olunuyor. Amerikan ajanları “Kürdleri Rakka’ya sürmek lazım” diyorlar TV kanallarında. Kürd liderler “ABD bizi bu sefer satmayacak” diyorlar. Türkiye içine yönelik olarak da “ordu bizimle savaştı, siyasette pay istedi, bu yüzden darbe girişimi oldu.” tespiti dillendiriliyor. AKP-CHP-MHP koalisyonuna saldırılıyor. Bir yandan “düşmanı biz birleştirdik” deniliyor, halka da “siz de birleşin” buyuruluyor, birleşmeyeceğini bile bile. Birleştirecek olanlarsa, başka hesaplar ve hayaller peşinde. Her şeyde devlet ve burjuvazi bulanlar, bu hesap ve hayallerdeki devlete ve burjuvaziye neden kör?

Diğer yandan koridor bir türlü birleşmiyor. Eski subaylar orduda olan L şeklindeki koridorun sivil koridorla birleştirilmesi gerekliliğinden bahsediyor. El-Bab kapısına göz dikiliyor. Bilmiyoruz, dövüşüyor gibi olanlar gerçekte dövüşmüyor olabilir mi? Kürdistan edebiyatına dair kalem oynatanlar, gündelik çıkara dair yönelimleri gizliyor olabilirler mi? Aynı şekilde AKP “büyük Türkiye” derken, küçük hayatlarımızın iliğini sömürenlere hizmet ediyor olabilir mi? “Koridorlar” dedikleri, Kürdî mi, Türkî mi, İslamî mi yoksa ırk ve din olarak sermayeye mi dair? Sermayenin getireceği hürriyet hürriyet midir?

Bir “Türk-İslam sentezi”nden bahsedilip duruluyor bu fırtınada. TRT’ye milleti gaza getirecek diziler yaptırılıyor. Komik olanlarında koca sol partilerin yönetimindeki şahıslara rol düşüyor. Bu şahıslar reklâm piyasasını da boş bırakmıyor. O piyasada Erdoğan millete mücadelesi için “teşekkür” ediyor. “Virgül koyuyoruz” diyor. O mücadelenin kendisi için verildiği vehmine kapılıyor. Halklar, kavgalı yürekler arasındaki bağlar, o bağ bahçe sahipleri için kopartılmak zorunda. Onca kavmi sinesinde cem eden bu topraklarda düşmanın tefrikini her daim reddetmek gerekiyor.

Sefer Düştü Gürcistan’a bir Köroğlu türküsü. Ertuğrul-Diriliş dizisindeki AKP kodları dâhilinde bu türkünün sözleri ve ismi değiştirilip Sefer Düştü Bizans’a yapılıyor. Tarih diyor ki Ankara Savaşı sonrası yeniden kurulan Osmanlı, Bizans’ın doğulu hâli. O vakit Oğuz boylarının yiğit cengâverleri önce o Osmanlı’ya kılıç sallamalı. Solcu bir türkü zannedilen Bedreddin, o kılıç değilse nedir? O kıyamlarda hep Bizans’a direnç var. “Bizans sizin namusunuza halel getirmez” diyen Fethullah’ın peşinden gidenler bir de buradan düşünsün.

Kabzası tutulan kılıç başkasının olabilir mi bugün, fikredilsin. Sovyetler yerine Kürd’ü ikame edince şahsi sorunlarını hallettiğini düşünenler, Soğuk Savaş ve Sovyet coğrafyasının lime lime edilişinde umudu nerede görmeli? Sovyetler’le devrim değil ancak devlet dolayımı ile ilişki kurmuş olanlar, bugün Kürd’le de devlet üzerinden ilişki kuruyor olabilir mi? Gerçek Kürd’le muhabbet kurmayı zûl kabul edenlerin böylesi bir ilişki kurmaktan başka bir seçeneği var mı?

Köroğlu der dem şu demdir

Köhnelerde kalan gamdır

Gazad'isen toy bayramdır

Mal u baştan geçen gelsin

Kılıcından akan kanı

Şerbet edip içen gelsin.

Türk’te ve Müslüman’da devleti ve burjuvaziyi görenler, kendi solculuklarında-sosyalistliklerinde de devleti ve burjuvaziyi görmeyi öğrenecekler. Bu türküde ataerkillik, militarizm, bireye küfür, mülkiyet hakkına saldırı görenler, bu milletin nelerini budadığını idrak edecek. Her dem ezen-ezilen, yoksul-zengin, işçi-burjuva ayrımlarına bakacak. Belli bir yerde olduğu vakit, o ayrımlardan azade olduğu vehmine kapılmayacak. Oddan yana olduğunda yanmayacağını düşünmeyecek, yanacak.

Mazlumun-yoksulun sentezini tamama erdirelim o vakit:

“Gerçek müminler […] Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla savaşanlardır.” [Hucurât:15]

Bu sentez, “devlet laik olmalı” diyenlerin tüylerini diken diken edecek. O hâlde küçük burjuva tüylerden arınmak elzem. Zira devlet, AKP şartlarında, zaten laiktir. Demek ki burada kastedilen bireydir. Dinin bireyin hayatına müdahale etmesine karşı çıkılmaktadır. O bireyin hassasiyetleri örgütlenmektedir. Bu cihette, laiklik vurgusu, özünde bireyi devlet görmektedir, görmek istemektedir. Biraz geriden baktığımızda şu görülür: devlet, bu solcular eliyle, bireylerde yeniden örgütlenmektedir. Bugün her şeyiyle faş olan devlet, doğrudan bireyler eliyle, oradan teşkil edilmektedir. Teşkilât, tanzimat ve tahkimat bu amaçladır. Herkese bu yönde görevler tevdi edilmektedir. Cümlesi, siyaseti devletin ve burjuvazinin dağıttığı rol ve görevleri ifa etmek olarak anlamaktadır. Bu anlayış, ne maldan ne candan cayar, ne kılıcından akan zalime ait kanı şerbet niyetine içer.

Köroğlu, “kimseye etmen zulüm” diyendir. Bahis konusu olan, zalime karşı gazadır. Cerablus kimin yurdudur? Irak’ı, Suriye’yi ülke topraklarına katmayı hayal edenler, o toprakların insanına bu hayalden bahsetmiş midir? Veya internet köşelerinde sıkça kullanılan “Kürdistan” kimindir, nedir? Pentagon masalarında, Avrupa pazarında cari olan Kürdistan’ın bu kadîm coğrafyanın “Kürdistan”ı ile alakası var mıdır? Kim neyin mücadelesini vermektedir? AKP demek, İslam’ın cenneti ile Kürd’ün Kürdistan nam cennetini herkes için cehenneme çevirmek demektir. Köroğlu’nun kır atının nallarıyla dövdüğü toprak o cennet kavgasıyla manalıdır. Mazlumun cennet kavgası yoldaştır, gardaştır, adaştır.

Faruk Serdengeçti

Sel Dağı

“Binalar Sel Dağı’na ulaştığı zaman, sen Medîne'den ayrıl!” demişti Peygamber efendimiz Ebu Zerr'e.

Ebu Zerr ki halife Hz. Osman'a “bu refah nedir, neden biriktiriyorsunuz, halka dağıtsanıza” diyen, ardından Medine'den ayrılan kişi, fakir bir çoban.

Şehadetini Kâbe'de bağıra bağıra getirip müşriklerden ölümcül dayak yemiş zat, zahit.

Acı da olsa, acı çekecek de olsa doğru sözü haykırmaktan çekinmeyen insan.

Şöyle demişti Peygamberimiz: “Allah Ebû Zerr’e rahmet eylesin! O yalnız yaşar, yalnız yürür, yalnız başına vefât eder ve yalnız başına haşrolunur.”

Yalnız da öldü Ebu Zerr ve hak söylemekten çekinmedi. Kimseden ve de kendimden Ebu Zerr'lik beklemiyorum. Ama Allah aşkına istikrar ve refah uğruna daha ne kadar zulüm göreceğiz?

Bizim binalarımız Sel Dağı'nı deldi de geçti.

Görüp de susanlar, susup da susturanlar, ahlakçı ahlaksızlar, hakkı bilip de Emevi tapıcılığı yapanlar, ne âlemdesiniz?

Söylediklerim önce kendime ve sonra Kitap ehline. “Sırat Köprüsünden Jeep'le Geçilmez” yazısını okuyun Dücane Cündioğlu'nun.

Kapitalizm zaten vahşiydi de, İslamî kapitalizm aynı zamanda iğrençmiş de.

Müslüman hak-hayır söyleyense, biz neyiz?

Ferhat Taşdemir

Nefs ve Nefis

“Çok öğretici ve çok gülünç bir görünüm ile karşı karşıyayız.

Burjuva liberal fahişeler, devrim çarşafıyla örtünmeye çalışıyorlar.”

[Lenin]

Eşitlik meselesindeki küçük burjuva mayaya itiraz etmek şart. Devrimci gibi görünen bu kavram, sınıf ve sınır bahsinde burjuva lehine her şeyi düzleyen bir içerikle dolduruluyor. Ve özünde AKP, ülkenin üzerinden buldozer gibi geçtiği ölçüde solcu-sağcı tüm küçük burjuvanın içi gıdıklanıyor, içten içe kendi yolu rahatladığı için seviniyor. Ayrım, furkan, idrak açısından sınırları ve sınıfları görmek gerekiyor. Nesnel, kolektif ayrımlar ve saflaşmalar, bu düzleme pratiği ile anlamsızlaşıyor. Eşitlikçilik, bu anlamsızlaştırma siyasetinin adı. Bağlam ve anlam burada değersizleşiyor.

AKP’yle mücadele, AKP’yi kuran iradeyle mücadeleyle birlikte alınmalı. Zira küçük burjuva eşitlikçi düstur ve amel, hepimizi sadece Erdoğan’la birlikte tanımlamaya itiyor. Küçük burjuva, Erdoğan’da kendisini görüyor, siyaset sadece haset, inat ve duygusal-bireysel tepkilere indirgeniyor. İş bu ölçüde lime lime edildikçe, basitleştirildiği ölçüde, mücadele de daha büyük bir ortaklaşma ile ilerleme imkânlarını yitiriyor. Küçük burjuvanın batılı burjuvaziye dair nefsî sızlanmalarını devrimci siyasetin yerine koymamak en önemli aciliyetimiz. Buradaki kayıkçı dövüşü ifşa edilmeli. Düzleme-eşitleme pratiğinin alternatifi konusunda Kürd’ün ya da devletin ya da batının yanına koşanlara sınırlar ve sınıflar tekrar tekrar anımsatılmalı. Mazlumlar, yoksullar, yelkenlerini yüksek siyasetin rüzgârlarıyla şişirmeye çalışanların gemilerinden uzak tutulmalı. Halkın iradesine ve gücüne iman, güven, bağlılık zerre eksilmemeli.

O açıdan “yeni halklar komünü”nden dem vuranlar, bağrındaki ABD üslerini ve planlarını sürekli eleştiriyor olmalı, o üslerin ve planların halklara sorulup sorulmadığını, o halkların onayından geçip geçmediğini kesintisiz sorgulamalı. Mevkiler için mevziler terk edilmemeli. Sürekli “IŞİD ve AKP” diyerek bu gerçeklerin gizlenmesi mümkün değil. İki haftadır Menbiç’ten kaçan “IŞİD’liler Cerablus’a, oradan Türkiye’ye kaçıyor” diyenler, bugün “Cerablus’ta [Yerabluş] o kadar IŞİD’li yok, burada mesele Kürd koridoru” diyorlar. Bugün ağızlardan sıkça dökülen bir diğer cümle de şu: “TSK’nın yanındaki ÖSO’cular cihadçı-faşist çeteler.” O cihadcı çetelerin eski komutanı Ebu Leyla ise öldüğünde “kahramanlar çağının kahramanı” olarak ilân edilmişti. O hâlde kendi nefsinden yana, kendi silâhına örgütlü olunca insan bir anda “faşist” olmaktan kurtulabiliyor. Kavramlar anlam ve bağlam kaymasına, erozyonuna tanık oluyor. Burası Ortadoğu.

“Çünkü Rabbimin rahmeti ile korudukları dışındaki tüm nefisler daima kötülüğü emreder.” [Yusuf:53]

Nefsimiz, Kürd, Müslüman veya sosyalist olmuş, fark etmez. Müşterek olana kör baktığı ölçüde kötülüğü emretmek zorundadır. Bu açıdan Erdoğan, eşiyle birlikte, Marmaris sahilinde mayo ve şortlu poz verse, Boğaz’a nazır bir meyhanede kadeh tokuştururken selfi çekse, küçük burjuva eşitlikçiliğin yüreği ferahlayacaktır. Her şey düzlenmiştir. Eşitlikçilik düzlemekle ilgilidir. Dümdüz olan coğrafyada ve siyaset alanında mesele sadece kişisel yaşama tehdit oluşturan şeytanî imgenin kendisidir. Onun dışında, zımnen, Erdoğan’ın yaptıklarından herkes memnundur. Düne kadar baş tacı edilen Ceyda Karan, İsmail Saymaz, Fehim Taştekin, Levent Gültekin, Hüsnü Mahalli hatta Ahmet Hakan gibi birçok ismin salvolarında şaşılacak bir yan yoktur. Herkesin gözleri önüne perde çekilmiştir. Dünyaya, hakikate kendi nefislerinden bakanların kötülükleri kaçınılmazdır.

Mazlum, yoksul Kürd ayrıdır, onun sırtına basarak ülkede ve bölgede mevkilere meyleden Kürd’cüler ayrıdır. İkincilerin üzerindeki yaldız kazındığında altında burjuvazi ve devlet sırıtmaktadır. Feministlerin eleştiriler karşısında “kadına küfredemezsin” diye kadını tekel altına alan yaklaşımı gibi, bu Kürd’cüler de her eleştiriyi “Kürd düşmanlığı” olarak kodlayabilmektedir. Sembolik isimlere, sahneye çıkartılanlara bel bağlamamak şarttır. Halkların özgür iradesi ve kudreti, aslolan budur. Gerçekteki Kürd, Kürd’cüler için piyondan, planın ucuz parçasından ibarettir.

IŞİD ve AKP perdesinin gerisinde neler döndüğü belki onlarca yıl sonra, o da kısmen ifşa olacaktır. Gördüğümüze iman etmeye zorlandığımız koşullarda, özle biçim aynı olduğundan, bilime de, akla da, fikrî mücadeleye de ihtiyaç kalmamıştır. Bize “Kürd koridoru” diyenlerin kimlerin koridorlarında gezindiklerini de anlatmaları gerekir. Sahnede sunulan karşıtlıklar, rekabet üzerine kurulu, öznel hikâyeler önemsizdir. Geri planda çırılçıplak, kan ve ter kokan bir gerçek vardır. O kan ve tere örgütlenmemiş, onu örgütlememiş hiçbir özne, burjuvaziye has, “azı çok yapma, azı çokmuş gibi yutturma” siyasetinin kölesidir.

Perde bizi boğmaktadır, bu işe yaramaktadır. Nefes alamadığımızdır bizi en yakın tutamağa tutunmaya mecbur eden. CHP, Fethullah… son dönemin tüm öncü kuvvetleri, bizi üç kâğıtçı taksiciler gibi dolaştırıp devletin AKP’sinin kucağına bırakmıştır. Burası hâlâ Türkiye’dir.

Bu koşullarda, nasıl olduysa, solun gündemine özelleştirmeler meselesi girebilmiştir. Özelleştirme İdaresi 1994’ten beri devrededir. Sol, nefis kölesi olduğu ölçüde, son on beş yıl özelleştirme ve bunun yoksula, işçiye değen boyutuna tek bir itiraz geliştirmemiştir. Bu meselenin suskunlukla geçiştirilmesinin bir sebebi solun, “ben Türk-İş’te değil DİSK’te örgütlenebiliyorum, bu işletmeler özelleşsin, işçiler bana kalsın” demesidir. Bu nefs politikasının anti-Erdoğan’cılığa örgütlenmesi kaçınılmazdır. Yoksula, emekçiye, mazluma örgütlenmemek, onları örgütlememek bu politikanın doğal sonucudur. Solcu olunca sınıflar mücadelesinden azade olduğunu zannedenlerin karşısına, sol içi sınıf mücadelesi ile çıkılmalıdır.

Brecht bir hikâye anlatır: Sovyet zamanı bir köyde halk aralarında para toplayıp ölümünün beşinci yıldönümünde Lenin’in büstünü yapmak isterler. Bir genç çıkıp “köyün altında bataklık var, çocuklarımız sıtma oluyor, o parayı bataklığı kurutmak için kullanalım” der. Bu öneriyle para bataklığın kurutulması için harcanır. Brecht, bu hikâyenin sonunda, o köydeki tek gerçek Leninistin o delikanlı olduğunu ifade eder.

Anlatılan hikâye devrim sonrasına dairdir. Peki devrim öncesinde Leninist olmak nedir? Büst dikmek midir, bayrak sallamak mıdır? Devrimin elektrik süpürgesi gibi pazarlamasını yapıp “o her şeyi temizler” demek midir? Kendini başarılı siyasetçi timsali olarak Lenin zannetmek midir? Leninizm sol siyasette devrim değilse nedir? Bu devrim, kendi nefsimizi ve nefesimizi yücelterek, tekleştirerek, muhafaza ederek mümkün müdür?

Nefsimizi yücelten, nefesimizi önemli kılan siyaset, tersinden ya da düzünden, burjuva siyasetidir. Devrimi ve devrimci siyaseti, halkın ortak derdini ve öfkesini örgütlemede ve o derde ve öfkeye örgütlenmede aramak gerekir. Gerisi yalandır. Çok olan halka, sınıfa, işi-gücü az olanı çok göstermek olanların ideolojisi ve siyasetini önermek günahtır.

Hüseyin Yusuf Kuzu

Türkiye Nereye Gidiyor?

15 Temmuz’dan bu yana kabaran ırkçı, şovenist, milliyetçi ve İslamcı kara bulut ülkemizin tepesine çöreklendi. Toplum bireyleri özellikle iktidar yanlısı olanların gözleri kararmış ve savaş ganimeti almanın heyecanı ve kan kokusu almış köpekbalıkları gibi fırsat buldukça saldırmakta.

Bu güruhu kışkırtanlar nemalanırken ne yaptığının farkında bile olmayan gencecik insanlar koşturup durmakta ve vicdanına hesap veremeyeceği yanlış içindeler! Bunların arkasında sürekli polis ve jandarma var. Bu desteği almadan kılları bile kıpırdamaz. Tek gayeleri, bireysel çıkar elde etmek olduğu için bulanık suda balık avlamayı, yakıp yıkmayı, linç etmeyi ve komşusunun malına, mülküne, namusuna göz koymayı severler.

İnsanlıktan çıkmış ve her kötülüğü yapmaktan en ufak bir tereddüdü olmayan bu zavallı bireyler serseri mayın gibi dolaşmakta, ayaklarında kan izleriyle mezarlıkta cenazesine son görevini yapmak isteyen insanlara saldırmakta. Bunların ne İslam’la ne de insanlıkla bir alakaları var.

Yoksulluk ve cahillik hükmünü sürdürdükçe ve bu güruhu kışkırtan siyasi liderler var oldukça bunlar toplumun kanserli hücreleri olarak yaşamımızı tehdit etmeye devam edecektir. Bu güruh, Antep Katliamı’nda hayatını kaybeden ve mezarlıkta son görevini yapmak isteyen insanlara saldırırken nasıl bir alçalmanın ve nasıl bir gözü dönmüşlük içinde olmanın ve insanlıktan çıktıklarının farkında mıdırlar? Mezarlığa kadar gelip ırkçı, şovenist yüzünü gösterme ve insanlara korku salmaya çalışmak da neyin nesidir? Bu toprakların kültüründe birlikte yaşamanın az kalmış ve tükenmek üzere olan kırıntıları bitirmek mi istiyorsunuz? Durup dururken niye bu konuya girdim. Kimin haklı kimin haksız olduğundan vazgeçtim, coğrafyamızda öyle bir karmaşık ve tehlikeli bir sürece girildi ki hiç kimsenin bir yarar elde edemeyeceği ve sonuçları yüzyıllarca silinmeyecek acı ve düşmanlıkların girdabına düşmek üzereyiz.

Evet şunu biliyoruz: siyasetin çözemediğini silah çözmüştür. Savaşın acı sonuçları ve yıkımının galibi olmaz, tam da bu nedenle en kötü barış savaştan daha iyidir. Bunun için barış istiyoruz. Bunun için akan kanlar ve anaların göz yaşı dinsin.

Suriye’de IŞİD’in kontrolündeki Bap bölgesinden Kilis'e üç adet roket mermisi atıldı. Sabah saatlerinde IŞİD kontrolündeki Cerablus’tan da Antep'in Karkamış ilçesine bir havan mermisi atıldı. Bir gün önce ise “Cerablus Askerî Konseyi” ilan edildi; öğleyin 12:00 sularında konseyin başkanı Abdülsettar el-Cedir Türkiye'yi Cerablus ve Menbic'e müdahale etmemesi konusunda uyardı... Ve birkaç saat sonra suikastla öldürüldü. Menbic'teki Kürt kaynakları, bu kişilerin MİT ajanı olduğunu iddia ediyor. Daha dün suikastla öldürülen “Türkiye’nin Cerablus’a yönelik operasyon hazırlığının, Suriye’deki güvenlik sorununun daha da derinleşmesi ve Suriye halklarının kaderiyle oynanması anlamına geldiğini söyleyen Cadirî, “AKP/Türk devleti Türk MİT’inin desteği ve güdümündeki bu çete grupları aracılığıyla Cerablus’u işgal etmek istemektedir. Bunun da Türk devletinin desteklediği DAIŞ ve diğer çete grupları arasında sağlanan anlaşma sonucu hayata geçirilmeye çalışıldığı açıktır” demişti.[1] Suriye sorununda daha aktif olacağız açıklamalarından sonra bu gelişmeler oldukça önemli.

Dün ve bugünkü olaylar asıl hedefin Kürtler olduğunu göstermekte. Kargamış, Kilis’te bu sahnelerin daha kanlı olması istenseydi çok sayıda insanımızı kaybedebilirdik. Herhalde Antep Katliamı’ndan sonra arkasından aynı bölge olan Kilis’te arkası arkasına katliam yapılmak istenmedi. Daha doğrusu, dostlar alışverişte görsünler hesabı IŞID'la oynaşmaktalar(!) Tüm bunlar Eylül ayında beklenen veya ne zaman olacağı an meselesi olan harekâtın ön hazırlıkları olarak görmek gerek. Bugün gelmesi beklenen Barzani’yle yapılacak görüşmeden sonra son tango fizikî Kürt soykırımı harekâtı başlayabilir. Burada KPD'nin ve lideri Barzani’nin alacağı tavır çok önemli. Kısacası, oyun içinde oyun ve çok karmaşık tarihi bir süreç başlayabilir. Umarım böyle bir şey olmaz, zira böyle bir sürecin sonunu düşünmek bile istemiyorum! Ancak “yeni” Ergenekoncu ekibin Erdoğan’ı zayıf halka olarak görüp dayattığı ve uygulattığı politikanın özü, Gülen Cemaati’ne yönelik başlatılan sürecin doğrudan Kürtlerin tasfiye edilmesinin bir aracı haline getirilmesidir.”[2] Meclis’in üçüncü büyük partisi, fiilen ana muhalefet partisi, 6 milyon oy almış olan HDP’nin sürecin dışına itilmesi, izole edilmesi, aşağılanması ve yok hükmünde sayılması Kürtlerin bölgesel bir güç durumuna ulaşmasını istemeyen “Bu nedenle savaşın sınırlarının özellikle Suriye-Irak-Türkiye üçgeninde yoğunlaşma olasılığı artıyor. Hatta merkez çatışma üssü Türkiye olarak ön plana çıkacaktır.”[3]

Tevfik Özkorkmaz

Dipnotlar

[1] Sendika-org.

[2] Dr. Mustafa Peköz. Sendika-org. 21.08.2016.

[3] Dr. Mustafa Peköz. Sendika-org. 21.08.2016

Parklardan Köprülere Heterotopikleşen Zaman-Mekânlarda Toplumsal Dönüşümler

Hayatımızda sadece bir kahramana yer olmalı: kendimize. Zira ne kendimizden başka bir yerde devrim yapmak mümkün, ne de bir başkasının bizde devrim yapması! İşte tam da bu yüzden, devrimi kendinde yapmaya çalışanlarla cennete, başkalarında yapmaya çalışanlarla cehenneme dönüyor dünya! Biz de bir cehennemden diğerine savurulup duruyoruz her ölçekte güzel ülkemde!

Devrimler yalnız bireysel olur ama bazen toplumsal dönüşümleri tetikleyebilecek kadar kitleselleşebilirler de. Bunun için öncelikle canlı canlı heterotopikleşen ender zaman-mekânlarda kendi halindeki bireysel devrimlerin senkronize hale ge(tiri)lmesi gerekir. Fakat heterotopyanın doğası gereği bu senkronizasyon çok uzun sür(e)mez: yan yana ge(tiri)len bireysel devrimler hızla canlılıklarını yitirirler. Aynı Gezi Parkı ya da Boğaziçi/Şehitler Köprüsü'nde olduğu gibi…

Endişeli laiklerin ve cumhuriyetçi muhafazakârların medya ve devlet tabusu, ilk olarak Gezi Direnişi boyunca sarsılmıştı. Televizyon kanallarının oldukça önemli gelişmeler karşısında “3 maymun - 1 penguen”i oynayabileceğini, polislerin suçsuz bir çocuğu öldürebileceğini ve devlet tedhişini meşrulaştırmak için (türbanlı bacımıza saldırılması ve camide içki içilmesi gibi) sahte kurgularla zihinlerin doldurulabileceğini an'la(t)maya başlamışlardı.

Muhafazakâr demokratların ve milliyetçi muhafazakârların cemaat ve askerî darbe tabusu da ilk defa Köprü Direnişi sırasında benzer bir şiddetle sarsıldı: koca hoca efendilerin birer “terörist başı” kadar tehlikeli olabileceğini, darbecilerin masum insanları öldürebileceğini ve asker tedhişini meşrulaştırmak için (askerlerin başının kesilmesi gibi) sahte kurgularla zihinlerin doldurulabileceğini an'la(t)maya başladılar.

Sözün özü, muhafazakârlık şemsiyesi altında toplayabileceğimiz iki büyük topluluk da, kendi kimliksel tabularını kendilerince aşmaya kalktı ard arda Gezi Dayanışması ve Demokrasi Nöbetleri bağlamında. Maalesef bu direnişlerin arka planında bulunan bireysel devrimler, yurdum muhafazakârlığını dönüştürebilecek kadar uzun süre canlı kal(dırıl)madı ama. Öncelikle, kim toplumun hangi kesimini iyi tanıyorsa diğer kesimini homojen varsaymayı tercih etti: AKP’cilerin gözünde Erdoğan karşıtlığı Gezi Direnişi'nde tek birleştirici unsur iken, anti-AKPcilerin gözünde Erdoğan taraftarlığı darbeye direnişin tek birleştirici unsuru oldu. Devletin tüm ideolojik aygıtları da bu yanılgıları pekiştirdi. Oysa iki durum da sosyolojik olarak oldukça karmaşıktı. Geziciler, toplumun bir kesimi için ne kadar heterojen ise, aslında Nöbetçiler de toplumun geri kalanı için o kadar heterojendi.

Devrimleri iz'leyenlerin yanılgıları pek bir dirençle karşılaşmadan devrimi bizzat yapanlara da bulaştı. Geziciler kişiliklerle, Nöbetçiler kimliklerle kahramanlık tasladı. Bu tektipleşme eğilimleri yüzünden devrile devrile evrilen “kendilik”lerde kahramanlık destanları yarım kaldı. Bileşenleri kendilerini yıkmaya kalkınca heterotopyalar bileşenlerinin canına kıydı, bireysel karşı-devrimler başladı. Mazlumlar yine ayrıldı, zulümler yine sınıflandırıldı. Öl(dür(t))enin kimliği yüzünden kimileri lanetle(ye)medi kimi cinayetleri her zamanki gibi. Üstelik bu sefer eskisinden daha büyük bir ikiyüzlülükle.

* * *

İnsan hep aynı insan güzel yurdumda. Düşündüğü, inandığı farklı olsa da. Zira dini görüş “kendinden muhafazakârlık”, siyasi duruş ise “kendine Müslümanlık” çoğunlukla.

Devlet de hep aynı devlet mi acaba tüm(!) zaman-mekânlarda? Yoksa ben mi yanılıyorum yine, sadece İstanbul'da mı masum olur öl(dürül)en çocuklar? Polis bir tek Gezi Parkı'nda ya da asker yalnız Boğaziçi/Şehitler Köprüsü'nde mi dehşet saçabilir ortalığa?

Kalın sağlıcakla. Ben unutulurum, sorum kalır; dostlar beni hatırlasın.

Onur Pusuluk

Hür ve Müstakil

Amerikan CNN’inin Fethullah Gülen’i, Türk CNN’inin İlker Başbuğ’u ardı ardına konuk alması, aynı hamlenin parçasıdır. Bu anlamda bir “Avrasyacı kanat-Atlantikçi kanat kavgası var, AKP ikinci kanattan birincisine geçti” tespitinin gerçekle bir alakası yoktur. Yahudi mitolojisine atıfla, günahların toptan yüklenip uçurumdan aşağı atılan keçi, bugün Türkiye için Fethullah, Batı için Tayyip’tir.

TSK’ye yönelik müdahalenin ve tasarımın hikâyesi eskidir. Ordunun küçülmesi, profesyonelleştirilmesi, “sivil otorite”ye bağlanması, salt Fethullah veya bugün için AKP’nin geliştirdiği bir tez değildir. Bu tezin altında NATO imzası aranmak zorundadır. TESEV ve Soros’un tepsisiyle sunulan bir garnitürdür.

Bu açıdan 15 Temmuz, sanki bir müdahale ve tasarım için bir bahane olarak gerçekleştirilmiş gibidir. Mustafa Kemal Paşa’nın ordu yönetmeliğine soktuğu maddeyi İlker Paşa anımsatmaktadır. “Ordu her türlü tesirden uzak, her türlü ideolojinin ve siyasetin üzerinde olmalıdır.” Böylelikle, AKP’nin CHP’yle atışma gerekçesi de anlaşılır hâle gelmektedir. AKP, tesirden uzak, ideoloji ve siyasetin üzerinde bir ordunun kurulduğu momentte, halka uzak, milletin üzerinde bir yere doğru çekilmek zorundadır. Darbe hem orduya hem de AKP’yedir. Batı aydınlanmasında kilisenin boşluğuna üniversite oturtulmuşsa, buranın aydınlanmacı solu da ordunun boşluğuna oturmak derdindedir.

15 Temmuz sonrası sivilci, liberal olanlar, askeri önemsediğini ortaya koymuştur. Ergin Yıldızoğlu laiklik ve demokrasi talebinin “kapitalizmin, burjuva uygarlığın, tarihi boyunca insanlık adına geliştirdiği tüm kazanımlara sahip çıkmaya olanak vereceğini” söylemektedir. Bugün kimi Maoistler ya da oradan bir dönem için beslenmiş olanların kafalarındaki “kültür devrimi” ile İlker Başbuğ’un kafasındaki “kültür devrimi” arasında kavramsal açıdan bir fark bulunmamaktadır. Demek ki herkes, bu ülkede Atatürk ile birlikte bir devrimin gerçekleştiği konusunda oydaşma içerisindedir. Kemalist devrimler mutlak son ya da mutlak başlangıçtır. Bu ülkenin tek Kaypakkayacısı benim!” diyenlerin bile “27 Mayıs” arzusu ile yanıp tutuşması da bu gerçekle alakalıdır. Yıldızoğlu’nun “akıl, örgüt, disiplin” üzerinden sol birliğe dair yürüttüğü fikir de bu kültür devriminin ordusuna ilişkin bir tariftir ve dile getirdiği program, Başbuğ’un ordu tarifine denk düşmektedir. Kapitalizme ve burjuvaziye sahip çıkmak, ufku buradan çizmek, doğal olarak, böylesi bir yönelimi zorunlu kılmaktadır.

Buradaki yanılgı, mücadele içinde teşkil olunan kitlesel hareketlerle değil, devlet ve demokrasi katındaki gelişmelerin nabzına göre şerbet vermektedir. CHP mitingine gitmekle Yenikapı’ya katılmak içerik olarak aynıdır. CHP kitlesini “devleti biz daha iyi yönetiriz” ya da “asıl demokrat biziz” diye avlamak mümkün değildir. Çünkü o kitle, burjuva siyasetin mayası ile karılmıştır. HDP bağlamında kâh AKP’ye kâh CHP’ye yakın durmanın da bir getirisi olmayacaktır.

Fatih Yaşlı, bu bağlamda, “Önümüzdeki süreçte iktidar Türkiye’nin eksenini değiştirmeyecek, buna gücü yetmeyecek ama çoğu blöf niteliğinde yeni hamleler yapmaya, bir tür “denge siyaseti” izlemeye, Rusya ve İran’la yakınlaşmaya, Suriye siyasetini değiştirmeye çalışacak. Bu ise çözülme sürecindeki ve hem ordusu hem bürokrasisi tarumar edilmiş bir ülkenin emperyalist müdahalelere çok daha açık olması anlamına gelecek.” demektedir. Buradaki tespitin ardında yekpâre, bütün bir ülke ve devlet tasavvuru mevcuttur. O mutlak başlangıç, Yaşlı’nın belkemiğidir. Söz konusu oportünist siyasetin böylesi bir fikirden neşet ettiğini görmek gerekir. Esasında Türkiye Avrasyacı hatta meyletmemekte, Atlantik bloğundaki güç odakları Avrasya jeopolitiğine özelde Türkiye ile sızmakta ve oraya yerleşmektedir.

Fatih Yaşlı da Anıtkabir’de mermere kazınan “milli hudutlarımız dâhilinde hür ve müstakil yaşamak istiyoruz” sözü kadar kemalisttir. Herkes bu ülkenin hür ve müstakil bir iradeye sahip olduğunu düşünmekte, bu nedenle ezilen halklarla müşterek/kolektif bir geleceğe asla ve kat’a bağlanamamaktadır. Buradaki yanılsama, Kemalist devletin bir Sovyet mahsulü zannedilmesi ile ilgilidir.

Bu hür ve müstakil olma hevesi, küçük burjuva bir illüzyondur. Mikro düzeyde kimi örgütler bu vehimle hareket etmekte, halkla, gerçekle, gelecekle bu ölçü üzerinden ilişki kurabilmektedir. Kürd ve İslam alerjisi bu minvaldedir. Kürd’ü ve İslam’ı hür ve müstakil kabul eyleyen yapılarla yaşanan didişmenin politik bir anlamı yoktur. Mevcut “hür ve müstakil” olma arzusu dairesinde bugün kimi solcular, Atatürk’ün İnönü’ye “Benim için sarhoş sofralarından memleket idare ediyor, vatan zarar görüyor diye söylemişsin.” diyen ve “Şayet tekrar memleket idaresine gelirsen, bu millete zararlı olmaktan Allah seni korusun.” ifadesiyle son bulan bir mektubunu yayınlamıştır. Bu, AKP döneminde kemalizm eleştirisini İnönü’yle başlatıp bitiren ideolojik kavganın bir tezahürüdür. Dolayısıyla birkaç yıldır Kemalist bir zeminde yürütülen ama sosyalist kılıflı siyaset, darbe sonrası çöp olmuştur. AKP devleti bitmiş, devletin AKP’sine gelinmiştir ve herkes, o devletin hür ve müstakil olduğu yalanına bağlanmıştır.

Kemalizmin “hür ve müstakil” tespitinde sol anlamlar bulanlar, bu yaklaşımda Sovyetler’e çekilen seti görmemektedir. Zaten bu solun önemli bir bölümü, Sovyet karşıtı sol akımların içinden çıkmıştır. Çıkmak için kullanılan iki kapı vardır: liberalizmve sosyal demokrasi.

Bu iki ideolojik yaklaşım, İlker Başbuğ’un CNN sohbetinde acil gördüğü “kültür devrimi”nin zeminini teşkil etmektedir. Kürd hareketi ise “AKP savaşı tırmandırınca ordu politik güç olduğunu yeniden gördü, bundan nemalanmak isteyenler ülke yönetimine el koymak istediler.” demektedir. Herkes el ele verip bu iki kapıdan içeri girmek için yarışmaktadır. Bu açıdan Murat Belge, her zaman olduğu gibi bugün de iktidar adına yalanlar söylemektedir. Solu, liberal temrinlerle yoğrulmuş bir tür popülizm yaparak AKP’nin gemisine binmeye çağırmaktadır. Dürüsttür, herkesi kendisi gibi kılmak derdindedir. "Referandumda kandırıldık, desteklediğimiz uydurma bir Erdoğan'dır" diyen Belge, Erdoğan'ın kendisinin uydurduğu, şekil verdiği helvadan bir put olduğunu itiraf etmektedir. O sadece kendisini görebilmekte, gördüğünü tek mutlak hakikat kabul etmektedir.

Murat Belge’de yansıyan “popülizm” zokası, hür ve müstakil kalmaya yeminli liberal solculara, sosyalistlere sıcak gelecektir. Bir bürokratın, askerin ya da savcının da liberal, batıcı meyle sahip olması mümkündür. Liberalizm, faşizm gibi, iktidarın kendini muhafaza ve saldırı yöntemidir. “Azım yalnızım, itaat etmeyeceğim” kâğıda yazıldığında insanı rahatlatabilir, ama iktidar zaten o en rahat hissedildiği yerden içe sızacaktır. Akademisyenlerin liberalizmle sosyal demokrasi arasındaki salınımından geleceğe ve ezilenlere dair bir şey çıkmayacaktır. “Ortadoğululardan nefret ediyorum” ya da “ben Norveçli olmak isterdim” lafları düşmanın namlusundaki mermilerdir.

Yusuf Karagöz